به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دکتر حسین عرب‌نژاد عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه ابتدا گفت: تمدّن اسلامی، تمدّنی دینی است که همه مؤلفه‌های آن بر محور دین اسلام می‌گردد. این تمدّن، همه ویژگی‌های تمدّن الهی در چارچوب آموزه‌های قرآنی و سنّت پیامبر اکرم(ص) را دارا است و مؤلفه‌های آن دین، اخلاق، علم، عدالت، قوانین، مقررات و اصول دینی است  بنابراین، تمدّن اسلامی بر اساس نگرش توحیدی، تمدّنی است ایدئولوژیک با مجموعه‌ای از ساخته‌ها و اندوخته‌های معنوی و مادی جامعه اسلامی که انسان را به سوی کمال معنوی و مادی سوق می‌دهد.

وی تبیین چیستی، ارکان و شاخصه‌های عمومی تمدّن، بیان قابلیت‌ها و عناصر تمدّن ساز دین اسلام و تبیین ماهیت و هویّت تمدّن اسلامی را از محورهای اساسی کرسی علمی عنوان کرد.

دکتر عرب‌نژاد افزود: هر تمدّنی دارای شاخصه‌های عمومی و اختصاصی است. شاخصه‌های اختصاصی مختص یک تمدّن اما شاخصه‌های عمومی میان تمدّن‌ها مشترک بوده و قابل تعمیم به سایر تمدّن‌هاست و ثبات و پایداری در نظام شهری و تابع نظامات ناشی از مناسبات قانونی و اجتماعی- داشتن نوعی حکومت برای تحقق نظم اجتماعی در جامعه- ایجاد تخصص و پیدایش اصناف مختلف- دارا بودن قوانین و قواعد ثابت و ایجاد نهاد قانون‌گذاری- داشتن مراکز اجرایی برای نظارت بر ارشاد، هدایت و اجرای قوانین- دارا بودن مراکز اقتصادی و سیاسی برای جهت دادن به فعالیت‌های اقتصادی و سیاسی- مبادرت به تأسیس نهادهای علمی و سازمان‌های مربوط به آموزش و تربیت افراد جامعه- اهتمام به تکامل نظام اخلاقی و رشد معنویات در جامعه را از شاخصه‌های عمومی مطرح نمود.

وی گفت: هر تمدّنی دارای آسیب‌ها و آفاتی است که همواره جامعه را تهدید می‌کند و به سوی انحطاط و زوال می‌کشاند که این آفات عبارتند از: دوری از خدا و روی آوردن به شرک و بت‌پرستی، گرفتار شدن دولتمردان در زیاده‌طلبی- تعصب و تبعیض‌نژادی و فراموش شدن وحدت وجودی انسان- اختلاف طبقاتی و جانشینی ظلم و زیاده‌طلبی به جای قسط و عدل- حرص و آزمندی- نفاق و تفرقه- پایمال نمودن حق مستضعفان و مظلومان جامعه.

عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه در زمینه تمدن اسلامی خاطر نشان کرد: تمدّن اسلامی، تمدّنی دینی است که همه مؤلفه‌های آن بر محورِ دین اسلام می‌گردد. به دلیل اسلامی بودن، قابلیت تحدید زمانی و تعریف معنایی دارد زیرا آغاز و انجامش مشخص است و همچنین دارای گستردگی مفهومی و موضوعی بسیاری است که همه ظرایف و جهان شمولی دین اسلام را به عنوان دین الهی در خود دارد. این تمدّن، دارای همه ویژگی‌های تمدّن الهی در چارچوب آموزه‌های قرآنی و سنّت پیامبر اکرم(ص) است و مؤلفه‌های آن دین، اخلاق، علم، عدالت، قوانین، مقررات و اصول دینی است.

وی در ادامه به نظریات رایج در شکل‌گیری تمدن اسلامی اشاره کرد.

دکتر عرب نژاد قوانین دینی، نگرش توحیدی، عامل خردورزی، علم و دانش اندوزی، رعایت حقوق مظلومان و مستضعفان و تسامح و تساهل را از ویژگی‌های شاخصه تمدن اسلامی برشمرد و در خصوص هریک توضیحاتی ارائه نمود.

  سپس دکتر امین‌رضا توحیدی عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه به عنوان ناقد اول و دکتر حمید انصاریان عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه به عنوان ناقد دوم کرسی علمی ترویجی با عنوان" ماهیت و هویّت تمدّن اسلامی "را مورد ارزیابی قراردادند.