به گزارش روابط‌عمومی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرسی علمی‌ترویجی با عنوان"بررسی تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و فخرالدین رازی پیرامون مسئله احباط و تکفیر " شنبه ۲۱ مهرماه ۱۴۰۳ به ریاست حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدهادی قهاری رئیس دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه و با عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه برگزار شد.

دکتر معصومه سعید در ابتدا تشریح کرد: در بحث احباط و تکفیر، نظریه مشهور بین متکلمان این است که معتزله معتقد به احباط و تکفیر است. اما اشاعره و امامیه منکر احباط و تکفیر هستند و این در حالی است که بین اشاعره و امامیه هم اختلاف‌نظر فراوان است.

وی در ادامه افزود: احباط در لغت به معنای باطل ساختن است و در اصطلاح عبارت است از اینکه کارهای نیک انسانی به سبب انجام اعمال بد او باطل و تباه شوند و تکفیر در لغت به معنای پوشاندن است و در اصطلاح ازمیان‌رفتن گناهان به سبب کارهای نیک است.

عضو هیئت‌علمی دانشکده حقوق و الهیات تصریح کرد: یکی از مسائل مرتبط با اعمال انسان در بحث ثواب و عقاب، احباط و تکفیر است که به معنی تأثیر اعمال نیک و بد بر یکدیگر است. اینکه آیا اثر اعمال انسان همیشه ثابت است یا امکان تغییر در آنها وجود دارد مسئله مهمی است.

وی خاطرنشان کرد: با پذیرش مسئله‌ای به نام احباط، اعمال نیک انسان از بین می‌روند و هیچ ثوابی در دنیای دیگری به او تعلق نمی‌گیرد؟ یا اینکه طبق اعتقاد به تکفیر، گناهان محو و نابود می‌شوند؟

در بیان اهمیت پرداختن به این دو موضوع می‌توان گفت که: چه‌بسا ممکن است عدّه‌ای از اهل ایمان به جهت عدم آشنایی با مسئله «احباط» به یأس کشیده شوند و به تصوّر اینکه اعمال صالح آنان به‌وسیله گناهانی که مرتکب شده‌اند، باطل شده، تسلیم هوای نفس و وسوسه‌های شیطان شوند و در گرداب گناهان غوطه‌ور گشته و هلاک گردند؛ در مقابل نیز ممکن است عدّه‌ای با عدم فهم صحیح از «تکفیر» و با این تصوّر که ایمان قلبی و اعمال نیک، گناهان را می‌پوشانند و یا از بین می‌برند، نسبت به ارتکاب گناهان کبیره، جری و گستاخ شوند.

در ادامه دکتر معصومه سعید برخی از نظرات فخر رازی را که توسط علامه طباطبایی از علمای بزرگ امامیه مورد نقد قرار گرفته بود را بیان کرد.

شایان‌ذکر است: دکتر سعید امیرطاهری و دکتر مرتضی عرب از اعضای هیئت‌علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه، این کرسی علمی‌ترویجی را مورد نقد و بررسی قرار دادند.