رئیس دانشگاه شهید باهنر کرمان در آیین رونمایی سردیس چهره‌های و همایش گنج سی ساله بیان کرد: قدمت ریشه علم و هنر بیش از هزار سال پیش توسط شخصیت‌های علمی، ادبی و هنری بزرگی که بودند در گذشتۀ پر افتخار و تاریخی این استان و این شهرمی‌توان مشاهده کرد.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید باهنر کرمان دکترمحمدعلی‌طاهر روز شنبه 7 اردیبهشت ما 98 در آیین رونمایی سردیس چهره‌های و همایش گنج سی ساله که در تالار وحدت دانشگاه برگزار شد بود گفت: تأسیسِ مرکزِ کرمان شناسی، یک انتخابِ آگاهانه بود که بیش از 30 سال پیش به منظور شناختن و شناساندن علمی و دقیق قابلیت­‌ها و توانمندی­ های استان کرمان صورت گرفت اهمیت و ارزش حقیقی این مرکز به موضوع و موضوعاتی است که قصد داشته و دارد که به شناسایی آن­ها نائل آید؛ یعنی کرمان و تمام آن چه به آن تعلق دارد.

رئیس دانشگاه شهیدباهنر کرمان افزود: مقام معظم رهبری(مدظله العالی) بیاناتی فوق العاده دربارۀ کرمان دارند، در نگاه ایشان: «این شهر و این استان برخوردار از افتخارات تاریخی است در این استان چهره‌های جاودانه ای زیسته‌اند که ریشۀ علم و هنر و معماری و پیشرفت‌های علمی و دینداریِ عمیق و ایمانِ راسخ را نشان می‌دهند. قدمتِ ریشۀ علم و هنر در این استان را از بیش از هزار سال پیش با نام محمد بن عیسی ماهانی و بعد از او شخصیت‌های علمی و هنری و ادبی بزرگی که ریاضیدان، منجّم، عالم، فقیه، شاعر و هنرمند بودند، در گذشتۀ پر افتخار و تاریخی این استان و این شهر می‌توان مشاهده کرد.» و نیز گفته‌اند: « شما مردمِ کرمان، مردمِ با تجربه‌ای هستید. نسل‌های گوناگونِ کرمانی، تجربه‌ها و معارف گذشته را نسل به نسل و دست به دست منتقل کرده‌اند. کرمانی، با ادب، با ظرفیّت، با تحمّل، با ایمان و با پختگی همراه است و می‌تواند مسایل اساسی را خوب درک و تحلیل کند». ایشان در جایی دیگر گفته اند اگر قرار باشد جایی به غیر از تهران، قم و مشهد را برای زندگی انتخاب کنند، یقیناً آنجا کرمان خواهد بود.

  دکتر‌طاهر‌‌خاطر‌ نشان‌ کرد:‌ استان کرمان پهناورترین استان ایران و دارای 23 شهرستان، 58 بخش و 67 شهر است. حدود 4 میلیون نفر در این استان پهناور زندگی می­‌کنند. این استان یکی از کهن‌ترین کانون‌های تمدن و فرهنگ ایران و جهان است که تاریخ چند هزار سالة آن سرشار از حوادث مختلف است. تنوع حادثه‌هایی که در کرمان به وقوع پیوسته، تا حدی است که به گفتة استاد باستانی پاریزی: «تاریخ کرمان، تاریخ همة ایران است و اگرکسی با تاریخ کرمان آشنایی داشته باشد، گویا با تمام تاریخ ایران آشنایی کامل دارد». شیوه­ ‌های زندگی در استان کرمان بسیار متنوع است و شامل زندگی عشایری، زندگی روستایی و زندگی شهری می‌­شود. در استان کرمان مردمانی با عقاید مختلف دینی و مذهبی سکونت دارند و در بین هر کدام از آن­ها آیین‌ها و مراسم مختلفی رواج دارد. به‌علاوه کرمان محل کوچ و زیستِ ایلات مختلف عشایری است که فرهنگ هر یک از این ایلات با فرهنگ شهری تفاوت­ های اساسی دارد. در واقع، شرایط طبیعی و تاریخِ پر فراز و نشیب این منطقه باعث شده که مردمانِ کرمان، دارای فرهنگی ویژه و صاحب ویژگی­‌های ارزشمندی، چون قناعت و صبوری، شجاعت، سخت کوشی و دارای عقاید ملی و مذهبی عمیق و ریشه دار شوند.

وی افزود: سرزمینِ کرمان، دارای تنوع گویشی بسیار چشمگیر است. اقلیت­‌های مذهبی مختلف، از جمله زرتشتیان با آداب و رسوم خاص خود در این دیار ساکن هستند موسیقیِ محلی و نواحی کرمان بسیار متنوع است و شامل ترانه­‌های کار، شادمانی، روایی و حماسی، سوگ‌آواها، لالایی­‌ها، موسیقی مذهبی و آیینی، ساربانی، زورخانه و موسیقی کولی‌ها می­‌شود.

رئیس دانشگاه شهید باهنر کرمان تصریح کرد: صنایع دستی و هنرهای سنّتی استان کرمان ریشه در فرهنگ و طبیعت این منطقه دارد و مُعرِّف خُلق  و خو و فرهنگ مردم کرمان به جهانیان است. تنوعِ صنایع دستی کرمان امری اعجاب آور است و شامل هنرهایی مثل قالی، پته، گلیم، مُشَبَّک، مُعَرَّق و مُنَبّت، طرّاحی قالی، طرّاحی سنتّی، طرّاحی گلیم، تذهیب، مینیاتور، مس، مجسمه سازی، لباس­‌های محلی، آیینه دوزی، سکه دوزی، چاقو سازی، پلاس و بسیاری هنرهای دیگر می‌­شود.

عضو شورای عالی مرکز کرمان شناسی بیان کرد: وجودِ ابنیه و آثارِ تاریخی کم نظیر از قبیل تپه یحیایِ صوغان؛ تلِ ابلیسِ بردسیر، تپه­‌های تاریخی شهداد، گورستان محطوط آباد حوزة هلیل رود، ارگ بم، روستای صخره‌ه­ای میمند، باغ تاریخی شاهزادة ماهان، آستانۀ شاه نعمت الله ولی، مجموعة گنجعلی خان، مسجد جامع، مسجد امام (یا مسجد مَلِک) امامزاده محمد، مجموعة حاج آقا علی رفسنجان، مجموعة وکیل، مجموعة ابراهیم خان، گنبد جِبِلیه، یخدان مؤیدی، گنبد مشتاقیه، تخت دریا قلی بیگ، موزه­های هرندی و صنعتی، موزة دفاع مقدس، قلعه دختر، قلعه اردشیر، امام زاده حسین جوپار، بادگیری­ های چُپُقی، خرابه­ های شهر دقیانوس و ده‌­ها و صدها بنای دیگر، جنبه­‌های دیگری از تاریخ پر بار این سرزمین را باز می­‌تاباند.

  دکتر طاهر در خصوص طبیعت کرمان گفت: جاذبه­‌های طبیعی  و تنوع آب و هوایی و محصولاتِ کشاورزی، یکی دیگر از ویژگی­‌های منحصر به فرد استان کرمان است. به همان نسبت که در مناطق کوهستانی مثل لاله زار، رابر، بحر آسمان، ساردوئیه و ... با آب هوایی بسیار سرد و بارش­‌های مکرر برف و باران مواجه‌ایم، در مناطق بیابانی، به ویژه در کویر لوت با گرمای بسیار زیاد و خشکسالی مواجه‌ایم. تأثیر بی بارانی بر این مناطق تا حدی است که در نام‌گذاری منطقه به لوت به معنای برهنه، و فقیر از نظر پوشش گیاهی و آب تأثیر گذاشته است. در این تنوع آب و هوایی جاذبه‌های گردشگری طبیعی بسیاری شکل گرفته است. از جملة آن­ها می‌توان به کِلوت­‌ها، جنگل­‌های وحشی اُرس ، پسته کوهی، کَهور، کُنار، درختچه­‌های نخل وحشی کوتاه قد در قلعه گنج، دشت ریواس شهر بابک، دشت‌های زیبا و پر جاذبۀ بوته­‌های گِوَن و دِرمَنه، و نیز حیات وحش کم نظیر استان کرمان اشاره کرد.

وی عنوان کرد: در کنار تمام این مسائل، مشاهیر و نخبگان کرمان را باید در نظر گرفت، که هر یک با آثار ماندگار خود، موجبات تحولات ارزشمندی را در فرهنگ ایران زمین ایجاد کرده‌­اند از میان مشاهیر کرمان به ذکر نام برخی از بزرگان به شرح زیر بسنده کرد.

ابو عبدالله محمد بن عیسی ماهانی، افضل الدین ابوحامد کرمانی، ابواسحاق کوهبنانی، ناظم الاطباء نفیسی، شاه شجاع کرمانی، سید شمس الدین محمد ابراهیم بمی، شیح اوحَد الدین کرمانی، لاله خاتون، سید شمس الدین محمد بردسیری، خواجوی کرمانی، عماد فقیه کرمانی، شاه نعمت الله ولی، مشتاق علی شاه، ملا بمانعلی راجی کرمانی، ادیب کرمانی، فؤاد کرمانی، همایون کرمانی و هنرمندانی مانند حاج بنان مدنی خطّاط، حسن خان شاهرخی(طرّاح بزرگ فرش)، استاد روح الله خالقی(موسیقی دان)، استاد علی اکبر صنعتی و سیاست‌مداران بزرگی مانند شهید دکتر محمدجواد باهنر و آیت الله علی اکبر هاشمی رفسنجانی و ...

وی افزود: این­‌ها، همگی پاره­ای از توانمندی­‌ها و قابلیت­‌های استان کرمان است که مرکز کرمان شناسی در طول حیاتِ 30 سالة خود و در حد توان خود به معرفی و شناساندن آنها اقدام کرده است. حاصل این تلاشِ طاقت فرسا چاپ حدود 300 کتاب و برگزاری نشست­‌ها و همایش ‌ها متعدد و نیز چاپ مجله ارزشمند کرمان شناسی بوده است به‌علاوه مرکز کرمان شناسی،  بر تمام مراکزی که به شناسایی استان­‌ها می‌پردازند، و حتی بر مرکز ایرانشناسی فضل تقّدم دارد و پیش از همة آن­ها تأسیس شده است. شاید بتوان گفت که تأسیس سایر مراکزی که به منظورِ شناساییِ اختصاصی بخش­‌هایی از ایران بزرگ اسلامی به وجود آمده است، به تقلید و تحت تأثیر مرکز کرمان شناسی بوده است.

  رئیس دانشگاه تصریح کرد: امروز، با توجه به سابقه 30 سالة کارِ طاقت فرسایِ فرهنگی، هنری، تاریخی، ادبی و حتی سیاسی که مرکز کرمان شناسی در کارنامه درخشان خود دارد، به نظر می­رسد به نوعی بازنگری در فعالیت­های خود نیازمند است تا امروز اکثر کتاب­‌هایی که در این مرکز چاپ شده است، حاصل فعالیت خود جوش نویسندگان آن­هاست. به همین خاطر در میان صدها کتاب ارزشمند، گاه با کتاب­‌های کم ارزش نیز مواجه می­‌شویم.

وی گفت: اینجانب به عنوان یکی از اعضای شورای سیاست‌گذاری پیشنهادهای زیر را برای ادامة فعالیت­‌های مرکز کرمان شناسی ارائه می­‌کنم:

1- تأسیس مراکز شهرستان شناسی با همکاری دانشگاه­‌های موجود در هر شهرستان و در صورت نداشتن دانشگاه، با هماهنگی با ادارة کل ارشاد اسلامی استان. به این ترتیب می­‌توان 23 مرکز جزیی تأسیس کرد که هر یک ضمن معرفی توانمندی­‌ها و ویژگی­‌های شهرستان خود، کمک قابل توجهی به مرکز کرمان شناسی نیز می­‌توانند بکنند.

2- تأسیس کار گروه­‌های مختلف از قبیل: کار گروه فرهنگ و ادبیات، کارگروه گردشگری، کار گروه میراث فرهنگی، کارگروه جاذبه ‌های طبیعی و کار گروه آسیب شناسی به منظور انجام فعالیت­‌های دقیق و علمی

3- نگارش «دانشنامة کرمان شناسی» با مدخل­‌های دقیق و جامع و مانع، به گونه‌ه­ای که از طریق آن بتوان به شناخت کامل استان کرمان نایل آمد لازم است این دانشنامه به صورت مشترک با دانشگاه شهید باهنر کرمان پایه‌ریزی شود.

4- تأسیس تارنما و سایت فعالیت­2های مرکز کرمان شناسی و روز آمد نمودن آن و قرار دادن تمام فعالیت­‌های مربوط به مرکز کرمان شناسی در آن.

5- تشکیل جلسات متعدد سخنرانی، میز گرد، پرسش و پاسخ در محل­‌های عمومی از قبیل فرهنگ‌سراهای استان کرمان و معرفی شاعران، نویسندگان، مشاهیر و آثار آن­ها برای همة مردم.

6- ساخت فیلم­‌های مستند کوتاه دربارة هر یک از قابلیت­‌ها و توانمندی­‌های استان کرمان.

7- انتشار مجدد مجله وزین و ارزشمند کرمان شناسی.

8- شناسایی نیازمندی‌های فرهنگی و ناشناخته‌های استان کرمان و سفارش نگارش کتاب‌ها و آثار مورد نیاز به پژوهشگران توانا.

امیدوارم مرکز کرمان شناسی از این پس با ایجاد تغیراتی اندک در حوزة فعالیت خود، بتواند تحوّلات ژرفی در شناخت کرمان ایجاد کند.