برگزاری کرسی ترویجی نقش عقل فعال و معرفت شناسی از دیدگاه صدر المتالهین
برگزاری کرسی ترویجی نقش عقل فعال و معرفت شناسی از دیدگاه صدر المتالهین

به گزارش روابط عمومی دانشگاه شهید باهنر کرمان، دکتر عرب عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه در خصوص نقش معرفت شناسی عقل فعال در فلسفه صدرایی گفت: صدرالمتألهین در آثار مختلف خود، گاهی نظام هستی شناسی خود را بر اساس مبانی مشائی و گاهی بر اساس مبانی اشراقی بیان کرده است لذا در بحث معرفت شناسی انسان در مکتب ملاصدرا هم باید به نقش عقل فعال مشائی و هم نقش عقول عرضیه یا مفارقات نوریه اشراقی در این زمینه پرداخته شده و وجود تشابه و تمایز آنها بررسی شود.
وی گفت: به نظر صدرالمتألهین (ره) و شیخ الرئیس (ره) نفس انسان موجودی است مجرد که بواسطه تعقل از مرحله عقل بالقوه به مرتبه عقل بالفعل رسیده و عاقل بالفعل میشود. بنابراین نفس سیری استکمالی را طی میکند که بنا بر نظر ابن سینا، این سیر بواسطه اتصال به عقل فعال حاصل میگردد.
عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه در ادامه به بررسی و استخراج آرای صدرالمتالهین درباره نقشی که عقل فعال در معرفت انسان بویژه در حوزه کلیات ایفا میکند پرداخت و همچنین در این خصوص به نقطه نظرات و دیدگاههای دانشمندان مختلف اشاره کرد.
دکتر عرب افزود: بر عقیدة ملاصدرا، برای عقل فعال یا ربالنوع یا مثل نوری افلاطونی یک وجود فی نفسه است که در این وجود به دلیل وحدت انبساطی و اطلاقیاش جامع جمیع تکثرات موجود در عالم مادی است نفس در آغاز وجود امری بالقوه است که شایستگی ادراک جمیع معقولات را دارد و قابلیت اینکه عقل بالفعل شود را نیز دارد. لذا حقیقی است که خود را از قوه به فعل میرساند و متصف به معقولات و متحد با کلیات میشود. لذا نفس بدون استکمال و سیر جوهری و قرب معنوی هیچ صورت کلیهای را از عقل اخذ نخواهد کرد. بنابراین حصول صور عقلی برای نفس بواسطه اضافه اشراقی ذوات عقلی نوری است که در عالم ابداع (مجردات) وجود دارند که اگر چه قائم به ذوات خود و تشخیص به وجود خود هستند، ولی نفس بواسطه ضعف ادراکش در این عالم و تعلقش به جسمانیات ذوات عقلیه را به نحو کامل مشاهده نمیکند بلکه مشاهدهاش ناقص است و مانند مشاهده چیزی که در هوای غبارآلود که به علت ضعف مشاهده، ممکن است سنگ یا درخت یا چیز دیگری باشد.
سپس دکتر مهدیه علویفر عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه به عنوان ناقد اول و دکتر معصومه سعید عضو هیأت علمی دانشکده حقوق و الهیات دانشگاه به عنوان ناقد دوم کرسی علمی ترویجی با عنوان"نقش عقل فعال و معرفت شناسی از دیدگاه صدر المتالهین"را مورد ارزیابی قرار دادند.

نظر دهید